مقدمه
ناهماهنگي و ناهنجاري هاي فکي علاوه بر اين که بر روي شکل صورت اثر مي‌گذارد و زيبايي و هارموني چهره را به هم مي‌زند، مي تواند مشکلات عملکردي نيز براي فک و دندان ها به وجود آورد. به کمک جراحي فک يا ارتوگناتيک مي توان بي نظمي استخوان هاي فک و تمام ناهماهنگي هاي مربوط به فک ها يا دندان ها را اصلاح کرد تا نحوه عملکردشان بهبود يابد. اگر شما هم جزء افرادي هستيد که مشکلات فک و عدم هماهنگي فک و دندان هايتان تنها با ارتودنسي برطرف نميشود، احتمالا نيازمند عمل جراحي فک هستيد پس جهت مشاوره مي توانيد با بهترين جراح فک در مشهد (دکتر مهدي غلامي) در ارتباط باشيد. در اين مقاله با ما همراه باشيد تا به اصلي ترين سوالات متداول درباره جراحي
فک و صورت توسط دکتر مهدي غلامي پاسخ دهيم
چه کساني نياز به جراحي فک دارند؟
- افرادي که از آپنه خواب يا مشکلات تنفسي ديگر رنج مي برند.
- افرادي که مشکل جويدن و بلع دارند.
- افرادي که ناهنجاري هاي فکي در آنها باعث سايش بيش از حد و خراب شدن دندان ها شده است.
- کساني که به دليل ازدحام و بي نظمي دندان ها و ناهماهنگي فک ها، از مشکلات گفتاري رنج مي برند.
- افراد داراي مشکلات بايت دنداني (مشکلات مربوط به عدم هماهنگي فک هاي بالا و پايين مثل اپن بايت، ديپ بايت، اروبايت، کراس بايت وغيره)
- افرادي که به هنگام بستن دهان، لب هايشان به طور کامل بر روي هم قرار نمي گيرد.
- افرادي که دچار دردهاي ناشي از اختلال در مفصل گيجگاهي فکي (TMJ) هستند.
- کساني که دچار عدم تقارن ظاهري صورت هستند.
- کساني که دچار آسيب هاي صورت شده اند يا داراي يا نقايص مادرزادي فک ها هستند.
انجام جراحي فک در چه صورت ضرورت دارد؟
اگر فردي دچار فک غير طبيعي بوده؛ به طوري که براي عمل جويدن، تکلم و تنفس دچار مشکل باشد، لازم است که حتما اين عمل جراحي را انجام دهد.
در موارد زير، اغلب اين عمل جراحي مي تواند کمک شاياني به بهبود عملکرد فک و دندان ها کند:
- تنفس غير ارادي از راه دهان
- جلو بودن فک پايين
- عقب بودن فک پايين
- کج بودن يا انحراف فک پايين
- داشتن چانه کوچک يا عدم وجود چانه
- وجود دردهاي مزمن در فک‌ها و مفاصل آنها
- کجي و انحراف يا تنگي شديد فک بالا
- مشاهده شدن مقدار زيادي از لثه ها به هنگام لبخند زدن يا باز شدن دهان
- وجود تومور در فک
چه سني براي جراحي فک مناسب است؟
اين جراحي بايد زماني انجام شود که رشد استخوان فک کامل شده باشد. بنابراين ۱۸ سالگي در اقايان و ۱۶ سالگي در بانوان بهترين زمان براي انجام اين کار است، چرا که رشد فک در اين سن به مرحله نهايي خود رسيده و متوقف ميشود.
البته در شرايطي که فک بيمار دچار مشکلات حاد شده باشد، جراح زياد به سن متقاضي توجه نمي کند و بلافاصله براي از بين بردن مشکل اقدام خواهد کرد.
آيا بعد از جراحي فک،جاي زخم ها و برش ها يا بخيه هاي ناشي از جراحي بر روي صورت باقي مانده و مشخص است؟
يکي ديگر از سوالات متداول درباره جراحي فک و صورت که پاسخ آن: از آنجا که در اين جراحي، تمامي برش ها در داخل دهان انجام مي گيرد، شما بعد از جراحي فک هيچ گونه زخمي را مشاهده نخواهيد کرد.
آيا در دوران کرونا مي توان اقدام به جراحي فک کرد؟
در دوران شيوع کرونا، معمولا انجام جراحي هاي زيبايي در اولويت نيست و بهتر است که در صورت امکان آنها را به تعويق انداخت. اما اگر ناهنجاري هاي فکي براي بيمار توليد مشکلات حاد کند، بهتر است که با رعايت تمامي پرتکل هاي بهداشتي، اين عمل در اسرع وقت صورت گيرد.
آيا جراحي فک، عوارض و خطرات احتمالي نيز به دنبال دارد؟
اين جراحي معمولاً بي خطر است و توسط يک جراح متخصص دهان و فک و صورت و غالبا با همکاري متخصص ارتودنسي انجام مي شود. با اين حال اين عمل نيز در مواردي مي تواند مانند تمامي جراحي هاي عمومي، عوارض و خطراتي از جمله خونريزي، عفونت، آسيب هاي عصبي، شکستگي فک و يا نياز به درمان ريشه در برخي دندن ها، به دنبال داشته باشد.
از ديگر عوارض جراحي فک مي‌توان به سفتي فک ( به مدت چند ماه ) و عوارض مربوط به داروهاي بيهوشي و بي‌حسي اشاره کرد. همچنين در چند روز اول پس از جراحي نيز، صورت داراي ورم و کبودي است.
چه اقداماتي بايد قبل و بعد از جراحي فک صورت گيرد؟
معمولاَ بيمار قبل از جراحي توسط ارتودونتيست تحت درمان قرار مي‌گيرد تا دندانها وضعيت ايده‌الي براي جراحي بدست آورند و پس از آن جراحي انجام شود. عموما آمادگي جهت انجام جراحي فک نيازمند يک مرحله ارتودنسي در يک دوره نُه تا چهارده ماهه است. ضمنا پس از جراحي مجددا نياز به يک دوره ارتودنسي است که البته دوره آن در هر فرد متفاوت خواهد بود.
از مهمترين اقدامات بعد از عمل جراحي فک، کنترل حرکت فک است. به اين معني که فک‌ها تمايل دارند به وضعيت قبلي خود برگردند که بايد با اين اتفاق مقابله شود. براي اين منظور نيز از دستگاه‌هاي ارتودنسي استفاده ميشود. حدود شش تا نه ماه بعد اين دستگاه‌ها از دهان خارج و با پلاک‌هاي متحرک جايگزين مي‌شوند. اينکار به تثبيت وضعيت دندانها کمک مي‌کند.
دوران نقاهت و مراقبت بعد از عمل به چه صورت است؟
بيمار بعد از ترخيص براي تکميل فرايند طي شده بايد مراقبت‌هايي را انجام دهد. براي مثال هنگام استراحت سر بالاتر از بدن قرار گيرد. داروهاي تجويز شده را مرتب و در زمان مشخص استفاده نمايد. تا مدتي از مسواک زدن در بخش‌هاي جراحي شده اجتناب کند. از انجام فعاليت‌هاي بدني سنگين خودداري نمايد. تغذيه بعد از جراحي هم موضوعي است که بايد به آن توجه شود. بيماران مي‌بايست يک رژيم غذايي سبک داشته باشند؛ بدين نحو که غذاهايي نرم مانند سوپ، پوره سيب‌زميني و غيره ميل نمايند.
آيا فک هاي بيمار بعد از عمل به هم بسته ميشود ؟
در اغلب موارد،بعد از عمل نياز به بستن فک با سيم نميباشد و در اين صورت بلافاصله بعد از عمل مي توان فک را حرکت داد. اما معمولا از باندهاي کشي استفاده مي شود تا فک بتواند در موقعيت طبيعي قرار گيرد. استفاده از اين باندها، به بيمارکمک مي کند تا بتواند صحبت کند ، بخورد، بياشامد و دندان هاي خود را تميز کند.
آيا چاقي يا لاغري افراد مي تواند در کيفيت يا نتيجه عمل موثر باشد؟
قطعاً چاقي يا لاغري بيش از حد در افراد مي تواند براي جراحي فک ايجاد اشکال کند. داشتنگردن‌هاي کوتاه و فربه در افراد چاق، معمولا کار بيهوشي را مشکل‌تر مي‌کند.
درموارد لاغري مفرط نيز، پوشش بافت نرم صورت اوبراي استخوان بسيار نازک است و هر ناهنجاري را به بيرون انقال خواهد داد.
درصورتي که متوجه وجود مشکلاتي در فک هاي فرزندمان شويم، چه وقت و به کجا بايد مراجعه کنيم؟
بين سه تا پنج سالگي، اگر ناهنجاري هايي در فک و دندان هاي فرزندتان مشاهده کرديد، مي توانيد به يک جراح ارتودنتيست مراجعه کنيد. در صورتي که اختلالات اسکلتي در سطح دنداني بوده و جزئي شايد،معمولا درمان ارتودنسي به تنهايي کفايت مي کند. امااگر اختلالات شديد اسکلتي وجود داشته باشد، درمان ارتودنسي نه تنها به تنهايي مفيد و کافي نيست، بلکه ممکن است مضر هم باشد.دراين صورت
جراحي فک، اغلب ضروري است.
در اين موارد، ابتدا متخصص ارتودنسي دندانهاي فک بالائي را در بهترين موقعيت نسبت به دندانهاي فک بالا و دندانهاي فک پائيني را در بهترين موقعيت نسبت به فک پائين قرار ميدهد.
سپس به کمک جراحي، موقعيت فک بالا يا پائين يا هر دو اصلاح ميگردد.
بعد از جراحي و اصلاح موقعيت هر دو فک ، متخصص ارتودنسي ميتواند اصلاح موقعيت دندانها را تکميل کند.
نتيجه گيري
مي‌توان گفت عوامل ژنتيکي و سندرم‌هاي مادرزادي و عوارض ناشي از ضربه به فک و صورت مهمترين دلايل ايجاد ناهنجاري در ناحيه فک و صورت است. افرادي که به دلايل مختلف مانند بيماري يا تصادف و غيره دچار مشکلاتي در فک و صورت خود شده‌اند يا قصد انجام جراحي‌هاي زيبايي صورت را دارند بهتر است براي به دست آوردن نتيجه ايده‌آل به يک جراح ماهر و با تجربه مراجعه کنند.
با در نظر گرفتن مزايايي مختلف و متعدد جراحي هاي زيبايي فک و همچنين عوارض جانبي کم آن، اين روش مي تواند راهگشاي بسياري از ناهنجاري هاي مادرزادي و نقايص استخواني باشد. از طرف ديگر همچنين اين عمل مي تواند نقش موثري در زيبايي فردي ايفا کند.
سوالات متدوال خود را در خصوص جراحي فک و صورت از
دکتر مهدي غلامي ماهرترين جراح فک و صورت در مشهد بپرسيد
