رينوپلاستي (عمل جراحي زيبايي بيني)

  مقدمه رينوپلاستي (Rhinoplasty)، نوعي عمل جراحي است که شکل بيني را تغيير مي دهد. انگيزه‌ي انجام اين عمل، مي‌تواند تغيير فرم و شکل ظاهري بيني، بهبود وضعيت تنفس و يا هر دو اين موارد باشد. قسمت بالايي ساختمان بيني از استخوان و قسمت پاييني آن از غضروف تشکيل شده است. عمل رينوپلاستي مي‌تواند استخوان، غضروف، پوست يا هر سه را تغيير دهد. اگر قصد انجام جراحي بيني را داريد، حتما با پزشک خود درباره عوارض آن و اين که آيا اين عمل براي شما مناسب است يا نه مشورت کنيد.  پيش از انجام اين عمل، پزشک مختصات چهره شما و پوست بيني تان را بررسي مي کند و آنچه را که مي خواهيد در صورتتان تغيير کند مد نظر قرار مي دهد. چرا عمل رينوپلاستي انجام مي شود؟ رينوپلاستي مي‌تواند اندازه، شکل يا تناسبات بيني را تغيير بدهد. اين عمل ممکن است نه تنها به دليل زيبايي، بلکه براي رفع صدمات و ناهنجاري هاي ناشي از حوادث، اصلاح نقايص مادرزادي و همچنين بهبود برخي از مشکلات تنفسي نيز صورت گيرد. خطرات رينوپلاستي رينوپلاستي نيز مانند هر گونه  جراحي عمومي ديگر، ممکن است با عوارض و خطراتي از جمله موارد زير همراه باشد:

• خونريزي
• عفونت
• واکنش منفي نسبت به ماده‌ بيهوشي

عوارض و خطرات احتمالي ديگر نيز عبارت‌اند از:

• دشواري تنفس از راه بيني
• بي‌حسي دائمي در داخل و اطراف بيني
• احتمال ايجاد ظاهر نامتقارن بيني
• درد، تغيير رنگ يا ورم مداوم بيني
• ماندن اثر زخم
• سوراخ شدن تيغه‌ بيني
• نياز به جراحي مجدد

بهتر است که درمورد خطرات احتمالي و عوارض عمل بيني با جراح‌ خود مشورت کنيد. آمادگي براي عمل جراحي بيني پيش از انجام عمل جراحي بيني، بايد با جراح خود درمورد عوامل مختلفي که مي‌توانند روي نتيجه‌ کار تاثير بگذارند، عوارض جراحي و اين که اين عمل تا چه حد مي تواند رضايت شما را جلب کند، صحبت کنيد. اين جلسه مشاوره معمولا شامل اطلاعات زير است:

• سوابق پزشکي‌ و بيماري ها

مهم ترين سوالاتي که جراح در اين زمينه از شما خواهد پرسيد، درباره انگيزه شما و اهدافتان از اين عمل است. او همچنين سوالاتي درباره‌ سوابق پزشکي‌ شما مثل سابقه گرفتگي بيني، هر گونه سابقه عمل جراحي و داروهايي که مصرف مي کنيد خواهد پرسيد. اگر دچار هر گونه اختلال خون مثل هموفيلي باشيد، مجاز به انجام عمل رينوپلاستي نخواهيد بود.

• معاينات فيزيکي

پزشک جراح، معاينات باليني و فيزيکي کاملي انجام خواهد داد که شامل تست هاي آزمايشگاهي مثل آزمايشات خون است. پزشک مختصات و فرم صورت شما را و همچنين درون و بيرون بيني تان را معاينه و بررسي خواهد کرد. لازم است که تحت معاينات باليني کامل قرار گيريد. جراح آزمايش‌ خون تجويز خواهد کرد و همچنين پوست داخل و بيرون بيني تان را معاينه خواهد کرد. اين معاينات به جراح کمک مي‌کنند تا دريابد که چه تغييراتي بايد صورت گيرد و اين که با توجه به ميزان ضخامت پوست يا استحکام غضروف بيني‌، نتيجه ي دلخواه تا چه اندازه حاصل خواهد شد. همچنين به وسيله اين معاينات، جراح مي‌تواند تأثير عمل بيني بر روي تنفس‌ بيمار را نيز بررسي کند.

• عکس گرفتن از زواياي مختلف بيني‌

قبل از عمل در مطب پزشک از زواياي مختلف بيني‌تان عکس گرفته مي شود. از اين طريق جراح مي تواند با دستکاري عکس‌ها به ‌وسيله‌ نرم‌افزارهاي کامپيوتري، نتيجه احتمالي عمل را به شما نشان دهد. اين عکس‌ها براي مقايسه‌ و ارزيابي‌هاي قبل و بعد از عمل نيز کاربرد دارند و از همه مهمتر اين که مي توانيد با ديدن عکس ها، در مورد اهداف خود از جراحي بيني، با پزشکتان صحبت کنيد.

• در ميان گذاشتن انتظارات خود با پزشک

بهتر است که با جراح‌ خود درمورد انگيزه‌ها و انتظاراتي که از عمل جراحي بيني داريد، به طور واضح صحبت کنيد. جراح اين موضوع را براي شما آشکار مي سازد که آيا انتظاراتتان با اين عمل به طور کامل برآورده خواهند شد يا نه. ممکن است برايتان کمي دشوار باشد که درمورد ظاهر خود راحت صحبت کنيد، اما بسيار مهم است که با پزشک خود احساس راحتي کنيد و بتوانيد خواسته‌هاي خود را به طور شفاف و روشن به او‌ بگوييد. اگر چانه کوچکي داشته باشيد، جراح ممکن است در مورد بزرگ کردن چانه نيز با شما صحبت کند، چراکه چانه کوچک در برخي افراد باعث مي‌شود بيني بزرگ‌ تر به ‌نظر برسد. اين امر به اين معنا نيست که جراحي چانه در چنين مواردي الزامي است، اما گاهي مي‌تواند نيمرخ صورت را متعادل‌ تر کند. اگر جراحي به روش سرپايي صورت گيرد، بايد فردي را همراه داشته باشيد تا بعد از عمل شما را به منزل برساند. بعد از عمل رينوپلاستي، ممکن است تا چند روز دچار ضعف حافظه، واکنش هاي آهسته و مشکلات و ضعف استدلال باشيد اما اين حالت به زودي برطرف خواهد شد. بهتر است از يکي از اعضاي خانواده خود بخواهيد که تا چند روز بعد از عمل کنارتان بماند و در انجام کارها کمکتان کند. غذا و دارو از دو هفته قبل تا دو هفته بعد از عمل، از مصرف داروهاي حاوي آسپرين يا ايبوپروفن (ادويل، موترين IB و غيره ) خودداري کنيد. اين داروها مي توانند احتمال خونريزي را بيشتر کنند. در اين مدت فقط داروهايي را مصرف کنيد که پزشک برايتان تجويز کرده است. از مصرف داروهاي گياهي و خانگي و همچنين ساير مکمل ها نيز پرهيز کنيد. اگر سيگار مي‌کشيد، بايد در دوران نقاهت سيگار را ترک کنيد، چرا که سيگار کشيدن فرايند بهبود را کندتر مي کند و همچنين ممکن است باعث عفونت شود. چه انتظاري مي توانيد از رينوپلاستي داشته باشيد؟ رينوپلاستي در واقع عملي است که درمورد همه‌ي افراد داراي مراحل دقيقا يکسان نمي باشد؛ به اين معني که هر عمل بيني در نوع خود منحصربه فرد است و براساس آناتومي و اهداف خاص همان فرد صورت مي گيرد. در طول جراحي رينوپلاستي رينوپلاستي، بسته به ميزان پيچيدگي عمل و ترجيح جراح، مي‌تواند با استفاده از بي حسي موضعي و يا بيهوشي عمومي صورت گيرد. قبل از عمل مي توانيد در مورد اين که کدام روش براي شما مناسب تر است با جراح صحبت کنيد.

• بي حسي موضعي همراه با آرام بخش

استفاده از اين نوع بيهوشي معمولا در جراحي‌هاي سرپايي ترجيح داده مي‌شود و فقط قسمت مشخصي از بدن را بي‌حس مي‌کند. در اين روش براي جلوگيري از احساس درد داروي بي‌حسي به بافت‌ بيني تزريق مي‌شود. داروي آرام‌بخش را نيز با تزريق وريدي دريافت خواهيد کرد. به‌اين‌ترتيب حالت بي‌حالي و سستي پيدا مي‌کنيد، اما به خواب نمي‌رويد.

• بيهوشي عمومي

داروي بيهوشي در اين روش ازطريق استنشاق يا تزريق وريدي دريافت مي شود. براي تزريق وريدي لوله‌ کوچکي در يکي از رگ‌هاي دست‌، گردن يا قفسه‌ سينه کار گذاشته مي شود. بيهوشي عمومي بر روي کل بدن تأثير گذاشته و باعث ناهشياري موقتي مي‌شود. در اين نوع بيهوشي به لوله‌ي تنفسي نيز نياز خواهيد داشت. دو نوع عمل رينوپلاستي مي توان براي تغيير شکل بيني و بهبود ظاهر آن انجام داد که عبارت از عمل جراحي باز و عمل جراحي بسته است. در عمل جراحي باز يک شکاف (اسکار) در داخل بافت بين دو سوراخ بيني ايجاد مي شود و با استفاده از آن تغييرات مورد نياز بر روي بيني انجام مي شود. در عمل جراحي بسته، شکاف هاي ايجاد شده کاملاً در داخل بيني هستند. عمل جراحي باز معمولاً از نظر زماني طولاني تر از عمل جراحي بسته است و بيشتر براي بيماراني مناسب است که نياز به تغيير سر بيني خود دارند. در عمل جراحي بسته از ايجاد يک بريدگي آشکار بر روي بيني اجتناب مي شود، اما از اين روش نمي توان در حالت هايي استفاده کرد که نياز به ايجاد تغييرات زياد بر روي بيني وجود دارد. با توجه به اين که در اين روش يک برش بسيار کوچک در بيني ايجاد مي شود، امکان برطرف و محو شدن آن با گذشت زمان وجود دارد. به همين دليل اکثر جراحان از اين تکنيک براي انجام عمل جراحي بر روي بيني بيماران خود استفاده مي کنند. بعد از انجام رينوپلاستي به قسمت ريکاوِري انتقال داده مي‌شويد. در قسمت ريکاوري، تا هنگام به هوش آمدن شما، پرستاران مراقبتان خواهند بود. بسته به شرايط‌تان شايد همان روز عمل يا روز بعد از آن (اگر مشکلات تنفسي داشته باشيد) مرخص شويد. پس از جراحي رينوپلاستي بعد از انجام عمل بيني، بايد در تخت در حالتي که سرتان بالاتر از قفسه‌ سينه قرار بگيرد، استراحت کنيد تا خونريزي و ورم کمتر شود. شايد به‌ دليل ورم يا اسپلينت‌هايي که طي جراحي داخل بيني مي‌گذارند، احساس گرفتگي در بيني داشته باشيد. در اغلب موارد، پانسمان‌هاي داخلي بايد يک تا هفت روز بعد از جراحي باقي بمانند. همچنين ممکن است که جراح‌ براي محافظت و حفظ ظاهر بيني براي‌تان اسپلينت يا گچ بيني بگذارد که نوعي قالب پلاستيکي است و معمولا بايد حدود يک هفته در بيني باقي بماند. مقداري خونريزي و تخليه‌ي مخاط و خون کهنه تا چند روز بعد از عمل يا پس از برداشتن پانسمان‌ها طبيعي است. شايد جراح براي شما در قسمت زير بيني پدهاي قطره ‌گير قرار دهد. اين پد درواقع تکه اي گاز پانسمان کوچک است که زير بيني مي‌چسبانند تا ترشحات را به خود جذب کند. بايد اين گاز را طبق دستور پزشک عوض کنيد و نبايد خيلي هم سفت به بيني‌تان ببنديد. براي کاهش احتمال خونريزي و ورم و براي اين که عوارض عمل بيني‌ کمتر شود، ممکن است جراح‌ از شما بخواهد که موارد زير را در هفته‌هاي بعد از عمل رعايت کنيد:

• از فعاليت‌هاي شديد مثل ايروبيک (تمرينات هوازي) و دويدن خودداري کنيد.
• تا زماني که روي بيني‌تان پانسمان وجود دارد، در وان حمام کنيد و زير دوش قرار نگيريد.
• فين نکنيد.
• براي پيشگيري از يبوست، مواد غذايي پرفيبر مثل ميوه و سبزيجات بخوريد. يبوست باعث مي‌شود که زور بزنيد و به محل جراحي فشار وارد کنيد.
• از ابراز احساسات شديد با چهره مثل لبخند زدن يا خنديدن پرهيز کنيد.
• دندان‌هايتان را آرام مسواک کنيد تا لب بالايي‌تان کمتر حرکت کند.
• لباس‌هاي دکمه دار و جلو باز بپوشيد تا مجبور نباشيد لباس‌تان را از سر پوشيده يا درآوريد.

علاوه بر اين، براي اجتناب از فشار بر روي بيني، تا حداقل چهار هفته بعد از جراحي نبايد عينک آفتابي يا طبي روي بيني‌تان بگذاريد. درعوض مي‌توانيد از عينک‌هايي استفاده کنيد که روي پل بيني قرار نمي‌گيرند. يا حتي مي‌توانيد عينک‌تان را با يک تکه چسب به پيشاني‌ بچسبانيد. ممکن است دو تا سه هفته بعد از عمل بيني دچار تورم و التهاب يا تغيير رنگ موقتي پلک ها شويد. اما ورم خود بيني ديرتر از بين خواهد رفت. براي اينکه ورم را زودتر کاهش دهيد، بهتر است نمک (سديم) کمتري مصرف کنيد. بعد از عمل بيني، هرگز از کمپرس يخ بر روي بيني استفاده نکنيد. شکل و فرم بيني شما، چه آن را جراحي کرده باشيد و چه به طور طبيعي، در طول زندگي تغييراتي خواهد کرد. به‌همين‌ دليل، به سختي مي‌توان گفت که چه مدت بعد از جراحي، فرم بيني به نتيجه نهايي خواهد رسيد. با اين حالف در بيشتر مواقع، ورم بيني در عرض يک سال ازبين‌ خواهد رفت. نتيجه‌ عمل جراحي زيبايي بيني هر تغيير کوچک و حتي در ابعاد ميلي متري در ساختار بيني، مي تواند بر روي ظاهر چهره تاثير بگذارد و تفاوت هاي عظيم ايجاد کند. در اغلب مواقع، يک جراح با تجربه مي تواند شما را تا حد زيادي به نتيجه‌ مطلوب و رضايت بخشتان برساند. برخي مواقع نيز نياز است که براي رسيدن به نتيجه مورد انتظار، جراحي و تغييرات مجدد صورت  گيرد. در اين صورت بايد حد اقل يک سال براي انجام جراحي مجدد صبر کنيد، چرا که در طول اين مدت بيني شما تا حد زيادي تغيير خواهد کرد. سوالاتي که در مورد جراحي بيني زياد پرسيده مي شود  

• رينوپلاستي و سِپتوپلاستي چه تفاوتي دارند؟

چنان که گفتيم، جراحي رينوپلاستي شکل و ظاهر بيني را تغيير مي دهد.  گفته مي‌شود. ازآنجا بين فرم بيني و نحوه تنفس فرد ارتباط مستقيم وجود دارد، گاهي اوقات ممکن است رينوپلاستي نه فقط به‌ منظور تغيير شکل بيني بلکه به‌ دليل اصلاح شيوه تنفس نيز صورت گيرد. سِپتوپلاستي يا جراحي انحراف بيني به معني صاف‌کردن تيغه‌ي داخلي بيني براي بهبود تنفس است. تيغه‌ي داخلي بيني مسير تنفسي را به دو قسمت راست و چپ تقسيم مي‌کند. وقتي‌که اين تيغه کج باشد، تنفس از راه بيني دشوار مي‌شود. اغلب اوقال سِپتوپلاستي همراه با رينوپلاستي صورت مي گيرد.

• آيا رينوپلاستي يک عمل جراحي ساده‌ است؟

خير. جراحي زيبايي بيني يکي از چالشي‌ترين عمل هاي جراحي است. عوامل زيادي وجود دارند که اين جراحي را مشکل مي سازند. اول از همه به اين دليل که بيني درست در وسط صورت قرار دارد و حجم يه بعدي پيچيده اي نيز دارد. تغييراتي که در جريان رينوپلاستي ايجاد مي‌شوند، اغلب تغييراتي جزئي هستند، اما وقتي همه‌‌ي اين تغييرات کوچک باهم اعمال ‌شوند، مي‌توانند تغيير قابل‌توجهي در ظاهر و عملکرد بيني ايجاد کنند. ضمن اين که در تغييرات ظريف، جاي کمي براي خطا وجود دارد. ورم و التهابي که در نتيجه بي حسي موضعي بر روي بيني اتفاق مي افتد، کار جراحي را دشوار تر مي کند و خيلي از تغييرات صورت گرفته را از نظر مخفي مي کند. همچنين عمل رينوپلاستي هميشه داراي مراحل و دستورالعمل يکسان نيست و جراح اين عمل را با توجه به ويژگي‌ها و نيازهاي خاص هر بيمار انجام مي دهد.

• آيا براي عمل رينوپلاستي نياز به بستري بيمار در بيمارستان وجود دارد؟

تقريبا تمام کساني که عمل رينوپلاستي انجام مي‌دهند، مي‌توانند در همان روز عمل از بيمارستان مرخص شوند. در برخي موارد اگر حالت تهوع يا مشکلات ديگر وجود داشته باشد، ممکن است نياز باشد که يک شب در بيمارستان بستري شويد و تحت مراقبت ويژه  قرار گيريد.

• دوره‌ نقاهت بعد از عمل چه مدت طول مي‌کشد؟

خود را براي يک هفته مرخصي و استراحت از کار و فعاليت هاي روزانه آماده کنيد. در طول هفته‌ي اول با گذشت هر روز، بهبودي بيشتري احساس خواهيد کرد. بعد از عمل، مقداري ورم خواهيد داشت و اين ورم ماه‌هاي زيادي طول مي‌کشد تا از بين برود که اين مورد از رايج‌ترين عوارض عمل بيني است. البته بيشتر افراد پس از چند ماه، ديگر توجهي به اين ورم نخواهند داشت. بيشتر افراد معمولا مي‌توانند فعاليت هاي خود را بعد از يک هفته دوباره از سر بگيرند و بعد از دو تا چهار هفته به تمام فعاليت‌هاي سابق‌ خود بازگردند.

• آيا اين عمل خطري به دنبال دارد؟

تمام عمل هاي جراحي ممکن است خطراتي در پي داشته باشد. خوشبختانه خطرات و عوارض جراحي بيني به ندرت اتفاق مي افتد. پيش از جراحي مي توانيد در مورد عوارض و خطرات احتمالي عمل، از پزشک جراح خود سوال کنيد.

• هزينه عمل رينوپلاستي چقدر است؟

هزينه‌ عمل رينوپلاستي به عوامل مختلفي بستگي دارد. ميزان پيچيدگي جراحي و ميزان تخصص و تجربه‌ي جراح مي‌توانند روي هزينه‌ي عمل تأثير بگذارند.

• آيا پيش از عمل مي‌توان ديد که بيني بعد از جراحي چه تغييراتي پيدا مي کند؟

بله. چنان که پيش تر گفته شد، قبل از عمل پزشک عکس هايي از زواياي مختلف بيني شما تهيه مي کند و با نرم افزارهاي کامپيوتري مي تواند شکل تغيير يافته و نهايي آن را به شما نشان دهد.

• آيا رينوپلاستي عملي دردناک است؟

خوشبختانه براي اغلب افراد چنين نيست. بيشتر افراد ميزان دردشان را در روز بعد از عمل از 10 نمره، بين 0 تا 4 ارزيابي مي کنند.

• آيا بيني را بعد از عمل مي‌بندند؟

ممکن است بسته به نوع عملي که داشته‌ايد، جراح براي‌تان در داخل بيني اِسپلينت‌هاي سوراخ‌دار کار بگذارد تا بتوانيد نفس بکشيد. شايد لازم باشد که اين اسپلينت‌ها را چند روزي نگه داريد، اما در ويزيت هفته‌ي اول، پزشک به‌ راحتي آن را برمي‌دارد.

• کبودي بعد از عمل چقدر طول مي‌کشد؟

کبودي معمولا عارضه زياد شايعي نيست. اگر مقداري کبودي جزئي وجود داشته باشد، بعد از تقريبا يک هفته از بين خواهد رفت.

• چگونه مي توانيد يک جراح خوب انتخاب کنيد؟

جراحي رينوپلاستي معمولا توسط جراح پلاستيک، جراح پلاستيک صورت يا متخصص گوش‌ و حلق بيني انجام مي‌شود. کسي را براي انجام عمل بيني انتخاب کنيد که داراي تخصص و مدارک حرفه‌اي است و اين عمل را به طور مکرر انجام مي‌دهد. همچنين جراحي را انتخاب کنيد که تجربه و اعتبارش در ميان بيماران و ساير پزشکان زبانزد باشد و نيز اطمينان حاصل کنيد که جراح کارتان را در بيمارستاني با امکانات مجهز انجام دهد. با رعايت اين موارد مي‌توانيد عوارض عمل بيني‌ را به کمترين ميزان کاهش دهيد. ضمنا لازم است که جراح روند عمل را به زبان ساده برايتان توضيح دهد تا از آنچه قرار است روي بيني‌تان صورت گيرد مطلع شويد. مرجع https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/rhinoplasty/about/pac-20384532